Unai Emery: Thầy phù thủy xứ Andalusia

>>> Emery - Klopp: Người lên hương, kẻ đau khổ

Sinh ra ở thị trấn nhỏ Hondarribia, trên bờ tây sông Bidasoa, Emery là một người con xứ Basque chính hiệu. Hondarribia là một vùng đất có cảnh quan phong phú, cách nước Pháp đúng một doi đất, có cửa sông, vịnh và bãi biển thơ mộng. Quanh thị trấn, ngày nay còn có thể nhìn thấy nhiều pháo đài và tường thành cổ. Vùng đất vừa thơ mộng, vừa cổ kính ấy phần nào hun đúc trong Emery một tính cách hiền hòa và nhẫn nại đáng ngưỡng mộ.

Gia đình Emery có truyền thống bóng đá kể từ thời ông nội anh, Antonio Emery, người từng khoác áo Real Union ở giải đấu cao nhất Tây Ban Nha. Cha anh, Juan Emery cũng là một cầu thủ chuyên nghiệp từng chơi ở giải hạng nhì Tây Ban Nha. Juan và Antonio đều là những thủ môn. Ngoài ra, người chú ruột của anh, Roman Emery lại khởi nghiệp ở vị trí một tiền vệ.

Trong mắt Emery và nhiều đứa trẻ khác ở xứ Basque, khoác áo Sociedad là một niềm mơ ước. Emery được ăn tập ở lò đào tạo trẻ đội bóng suốt quãng thời gian khởi nghiệp của mình. Nhưng sự nghiệp quần đùi áo số của chàng trai ấy dường như không được hanh thông cho lắm. Ở tuổi 24, anh mới chỉ ra sân vỏn vẹn 5 trận cho Sociedad ở La Liga. Phần lớn thời gian, anh chơi trong màu áo Sociedad B, ở giải hạng hai.

Sau khi lưu lạc qua nhiều đội bóng ít tên tuổi (Toledo, Racing Ferrol, Leganes) ở tuổi 32, Emery chính thức giải nghệ ở Lorca Deportiva, một đội bóng miền nam Tây Ban Nha. Một chấn thương nghiêm trọng đã kết thúc sự nghiệp cầu thủ nhạt nhòa của Emery nhưng lại mở ra một cuộc đời mới cho anh. Sau mùa 2004/05, Chủ tịch Lorca Deportiva đã mời anh ngồi vào chiếc ghế huấn luyện viên.

Emery bén duyên ngay với công việc mới. Anh lập tức giúp đội bóng thăng lên hạng hai lần đầu tiên trong lịch sử. Ở Cúp nhà Vua, chú bé hạt tiêu Lorca Deportiva, dưới tài thao lược của Emery, thậm chí còn đánh bại Malaga, một đội bóng đến từ La Liga. Ở mùa thứ hai, Lorca Deportiva chỉ thiếu đúng 5 điểm nữa để được lên hạng chơi ở La Liga, giải đấu cao nhất Tây Ban Nha.

Nhà cầm quân người xứ Basque luôn thích nghi với hoàn cảnh một cách tuyệt vời. Khi phải dẫn những đội bóng nhỏ, vật lộn ở hạng đấu thấp, ông tỏ ra rất mát tay. Emery biết cách hồi sinh ý chí chiến đấu của các cầu thủ và đưa đội bóng thăng hạng lập tức như trường hợp Lorca Deportiva, sau này là Almeria.

Lúc phải làm việc ở những đội bóng hạng trung, bằng một cách nào đó, Emery luôn tạo ra khác biệt. Ở Valencia, trong 4 năm, bất chấp tình trạng tài chính tồi tệ, năm nào Emery cũng đưa đội bóng đến với đấu trường châu Âu (mùa đầu tiên chơi Europa League, ba mùa sau đều dự Champions League).

Đến Sevilla, một đội bóng có tham vọng và tiềm lực mạnh hơn Valencia, Emery có cơ hội phô diễn tài thao lược của mình. Chiến thắng trước Liverpool ở chung kết Europa League năm nay chính là lần thứ ba liên tiếp Emery đưa Sevilla lên ngôi vô địch đấu trường này.

Tóc chải ngược, vuốt nếp phẳng phiu, trong bộ vest lịch lãm, không một nếp nhàu, trông Emery giống với một chính khách hơn là một huấn luyện viên thể thao. Nhưng đằng sau cái vẻ có phần hiền hòa, thậm chí nhu nhược ấy là một tinh thần cần cù, nhẫn nại kinh ngạc. Emery là mẫu HLV “ngoài nhu trong cương”, tế nhị, lịch sự nhưng cũng rất nghiêm khắc, nguyên tắc.

Ngày mới đến Sevilla, một Emery hiền khô khiến cổ động viên hồ nghi còn các học trò thì thể hiện thái độ bất tuân ra mặt. Nhưng Emery luôn có cách điều trị đặc biệt. Ông tự mình làm gương trên sân tập, cùng đổ mồ hôi với cầu thủ. Mỗi buổi tập, Emery có mặt trên sân sớm nhất, tự tay mang bóng và dụng cụ tập luyện. Tan ca, ông luôn là người rời sân cuối cùng, đích thân thu dọn bãi tập. Về nhà, Emery tự tay cắt ghép, dựng hình, thao tác với phần mềm hỗ trợ huấn luyện để trực tiếp hướng dẫn, giảng giải cho cầu thủ vào buổi tập sáng mai.

Một lần, Emery thú nhận rằng ông rất mê... nấu ăn. Sống xa nhà thường xuyên, Emery luôn phải tự sửa soạn bữa ăn cho mình. Dần dà, ông đã phát triển những kỹ năng của một đầu bếp thực thụ. Giống như nêm nếm cho một món ăn, ông quản lý đội bóng của mình một cách thực sự tinh tế. Trong tay Emery, nguyên liệu nào cũng có thể trở thành món chính cho một bữa tiệc.

Ở Sevilla, biết bao lần ông phải chia tay những ngôi sao, những “nguyên liệu” tốt nhất của mình: Gary Medel, Geoffrey Kondogbia, Jesus Navas, Alvaro Negredo, Diego Perotti, Federico Fazio, Alberto Moreno, Ivan Rakitic và mới nhất là những Iago Aspas, Aleix Vidal và Carlos Bacca. Nhưng tài gia giảm của Emery vẫn giúp người hâm mộ Sevilla được thưởng thức những bữa tiệc bóng đá tuyệt vời. Và đặc sản của bữa tiệc ấy là món ăn có tên gọi “Europa League”. Chừng nào người Sevilla còn chưa chán miệng, Emery còn có thể cho họ thưởng những món sơn hào hải vị lạ mắt, lạ miệng hơn nữa!


Chiến tích vĩ đại của Emery ở Sevilla khiến nhiều đội bóng lớn ở châu Âu để mắt tới chiến lược gia từng có lúc bị gọi là “tài năng không được thừa nhận” này. Man Utd đã dành hơn nửa mùa giải để cân nhắc việc giữ yên chiếc ghế cho Van Gaal hay thay thế bằng Jose Mourinho. Nhưng vì sao Unai Emery vẫn chưa từng được đếm xỉa đến? Ông trẻ trung, năng động, có kinh nghiệm ở những đấu trường lớn nhất, lại có một lý lịch tương đối “sạch” hơn so với người đồng nghiệp quái chiêu Mourinho. Man Utd cần một vị tướng tháo vát như Emery, người có khả năng vực dậy một đội bóng đang suy thoái như cái cách mà ông từng làm ở Valencia hay Sevilla trước đây.